Түүхэн тэгш ой олноор давхацсан 2011 оны ТҮҮХЭН НААДАМ...

[mugi19]

Заяамандах ч арай л муу начин шүү, Бат-Эрдэнэ, Энхбат хоёртой бол ярих юмгүй сайн начингууд..,
Түвдэндорж аварга ч олон начин төрүүлсэн хүндээ.., аваргууд ихэнх нь л олон начин төрүүлсэн, Бат-Эрдэнэ аваргаас хойш л харин энэ уламжлал нь ашгүй тасарч байх шиг байна.
Сүүлийн үед хэдэн заанууд нээрээ лухайж байнаа.., Дүвчин, Хишигдорж, Баярсайхан гээд, хар нялхаасаа начин төрүүлсэн энэ Батзориг, Мягмарсүрэн гээд байнаа байна бас л..,

[Chiluun]

Дувчин заан нээх лухайгаад байсан юм байхгүй болов уу. Улсад 11 шөвгөрсөн, найраа энэ тэрээс угаас холуур хүн. 40 нилээн гарсан хойноо хүртэл улсад шөвгөрч байсан хүн. Багшийн хувьд шавь нараа дэмжиж 3 дээр гантс нэг авсан тал байгаа байх. Жинхэнэ гудиггүй сайхан эр дээ...

[Chiluun]

Энэ форумийн гишүүд бүгд Монгол бөхийг сэтгэлээсээ бишрэн дээдэлдэг, бөхийн жинхэхэнэ хорхойтонууд цугласан юм шг санагддаг. Ялангуяа Цагаан, Му.агапиму,Жүгдэр 08, Жалханз, зэрэг гишүүдийн бичвэрийг унаших дуртай. Мэдээж спорт сонирхогчийн адилаар дэмждэг ба дэмждэгүй бөх байгаа байх. Аль нэг талыг хэт барьж, хэн нэгнийг дээш нь өргөх юм уу доош ни хийлгүй үнэнийг хэлдэг нь таалагдсан. Манайхан хэдүүлээ эртхэн яриж байгаад 90 жилийг хамтдаа цэнгэлдэхэд үзье. Энэ жил чинь Монгол хүний хувьд олон түүхэн ой давхацсан сайхан наадамтай.

[Aagii_03]

яаа нээрээ наадам дөхөж байна шүү.
Цоомоотой бас ижил зовлонтой хэхэ Өндөр аваргыгаа сүүлийн удаа дэмжинэ дээ. Үзүүр түрүүнд очуулчихаад нутгийн анхны дархан аварга болохыг нь харчихвал ч.

Гарууд Архангайн энэ тэр гэж байгаад хамаг нутгийн бөхчүүдийг маань муулсан байх шив.
Мөнх-Эрдэнэ арслан нутгийн хүүхдүүдээ амалж гар амар даваа ахидаг, хаясан бөх дээрээ жингээрээ очиж унадаг гээд л муулдаг л юм. Гэхдээ л Бат-Эрдэнэ аваргыг ганц хаяад аварга болох боломж дээрээ Аваргын бэртэлтэй тал руу нь ойртох ч үгүй байсаар байгаад л унаж байсан гэж ярьдаг. Бөхийн жудгийн нэг жишээ болж л яригддаг түүх шүү.

За Өсөхөө аваргын ганц муулуулдаг юм бол тэр тийрдэг. Тэр бол мэдээж түүний том алдаа, гэхдээ тэр бол зүгээр нэг уначихаад хийсэн үйлдэл биш гэдэг нь тодорхой шд. 2 аварга маань залуу ч байж, шартай ч байж. Тэрнээс хойш Өндөр аварга маань тэгж их хүний дургүй хүргэхээр үйлдэл хийгээгүй ээ.

Дээр нь Рагчаа ч гэх шиг. Рагчаа зааныг бол бүүр 10 жилийн сурагч байхаас нь мэднэ. Даруухан, томоотой бор ах байдаг байсын. Одоо ч яг л тэр хэвээрээ харагддаг. Хэзээ хаана яаж заваараад байсын. Наадмаар л нэг Баасандоржыг жаахан эвгүй хаясан гэхдээ тэр бол Баасандорж эхэлж мэх хийгээд л унасан шд.

[mugi19]

Тэгэе л дээ, хэдүүлээ наадмын өмнө ярьж байгаад цуг суугаад сайхан ярилцаад үзвэл ч сайхан шүү..,
Цагаан Баянхонгорт байдаг гэж би ойлгосон, хотод наадмаар ирэх юм болов уу?
Форумаараа олуулаа цуг үзвэл гоё байна даа..,

[ЦАГААН]

би очиж амжихгүй ээ... уг нь манай аймаг наадамгүй, дараа нь ой хийнэ. Гэхдээ ААВ болно, яг наадмын үеэр... хамгийн том асуудал бөхтэй өдөр хүүхэд төрвөл яах бэ??? гээл бүүр их шаналж байна... зуун жилд ганц болох наадам хүлээж байдаг гэтэл ... ккк

[Цоомоо]

би очиж амжихгүй ээ... уг нь манай аймаг наадамгүй, дараа нь ой хийнэ. Гэхдээ ААВ болно, яг наадмын үеэр... хамгийн том асуудал бөхтэй өдөр хүүхэд төрвөл яах бэ??? гээл бүүр их шаналж байна... зуун жилд ганц болох наадам хүлээж байдаг гэтэл ... ккк

Яг давхацвал наадмаар Түрүүлсэн бөхийн нэрийг өгчихгүй юу?
Өсөхбаяр гээд

[ЦАГААН]

би очиж амжихгүй ээ... уг нь манай аймаг наадамгүй, дараа нь ой хийнэ. Гэхдээ ААВ болно, яг наадмын үеэр... хамгийн том асуудал бөхтэй өдөр хүүхэд төрвөл яах бэ??? гээл бүүр их шаналж байна... зуун жилд ганц болох наадам хүлээж байдаг гэтэл ... ккк

Яг давхацвал наадмаар Түрүүлсэн бөхийн нэрийг өгчихгүй юу?
Өсөхбаяр гээд

ха ха ха чи муу өдөж байнуу ??? эмэгтэй хүүхэд гарвал яах юм хөвгүүд сайн бөлдөгдөөрэй гээд өгөх үү???

[Цоомоо]

яаа нээрээ наадам дөхөж байна шүү.
Цоомоотой бас ижил зовлонтой хэхэ Өндөр аваргыгаа сүүлийн удаа дэмжинэ дээ. Үзүүр түрүүнд очуулчихаад нутгийн анхны дархан аварга болохыг нь харчихвал ч.

Гарууд Архангайн энэ тэр гэж байгаад хамаг нутгийн бөхчүүдийг маань муулсан байх шив.
Мөнх-Эрдэнэ арслан нутгийн хүүхдүүдээ амалж гар амар даваа ахидаг, хаясан бөх дээрээ жингээрээ очиж унадаг гээд л муулдаг л юм. Гэхдээ л Бат-Эрдэнэ аваргыг ганц хаяад аварга болох боломж дээрээ Аваргын бэртэлтэй тал руу нь ойртох ч үгүй байсаар байгаад л унаж байсан гэж ярьдаг. Бөхийн жудгийн нэг жишээ болж л яригддаг түүх шүү.

За Өсөхөө аваргын ганц муулуулдаг юм бол тэр тийрдэг. Тэр бол мэдээж түүний том алдаа, гэхдээ тэр бол зүгээр нэг уначихаад хийсэн үйлдэл биш гэдэг нь тодорхой шд. 2 аварга маань залуу ч байж, шартай ч байж. Тэрнээс хойш Өндөр аварга маань тэгж их хүний дургүй хүргэхээр үйлдэл хийгээгүй ээ.

Дээр нь Рагчаа ч гэх шиг. Рагчаа зааныг бол бүүр 10 жилийн сурагч байхаас нь мэднэ. Даруухан, томоотой бор ах байдаг байсын. Одоо ч яг л тэр хэвээрээ харагддаг. Хэзээ хаана яаж заваараад байсын. Наадмаар л нэг Баасандоржыг жаахан эвгүй хаясан гэхдээ тэр бол Баасандорж эхэлж мэх хийгээд л унасан шд.

Нутгийн арслан яахав дээ зайлуул.
Бат-Эрдэнэ аваргатай 5-ын 5 удаа үлдээд, сүүлийн 2 дээрээ гуйгаад гуйгаад бараагүй. Угийн шартай хүн, бачуурдаг л байх.
Нэг жил, за бараг л тэр 96 онд байх.
Би энэ нэг мангар юмийг чинь яаж унагахын бэ гээд уйлж байсын гэсэн.
Үзүүр түрүүнд больё гэхэд ядаж 2000 онд 7-д авахдаа, за бүүр байг тэр Азжаргалын начин болдог чинь хэзээ билээ, 2002 онд байх аа, 7-д авахдаа нэг өгчиж болно доо. Өгөх ч албагүй л дээ. Гэхдээ л өөр хүмүүст өгөөд л байдаг байж, насаар нь дарласан юм байж...Тэр 96 онд Мөнх-Эрдэнэ маань миний гэмтэлтэй талд нэг ч мэх хийгээгүй, жудагтай нтр гээд өөрөө ярьсан л байсан..Тэр нтрийг бодоод ганц өгвөл өгөх л байсан байх даа...

[Цоомоо]

би очиж амжихгүй ээ... уг нь манай аймаг наадамгүй, дараа нь ой хийнэ. Гэхдээ ААВ болно, яг наадмын үеэр... хамгийн том асуудал бөхтэй өдөр хүүхэд төрвөл яах бэ??? гээл бүүр их шаналж байна... зуун жилд ганц болох наадам хүлээж байдаг гэтэл ... ккк

Яг давхацвал наадмаар Түрүүлсэн бөхийн нэрийг өгчихгүй юу?
Өсөхбаяр гээд

ха ха ха чи муу өдөж байнуу ??? эмэгтэй хүүхэд гарвал яах юм хөвгүүд сайн бөлдөгдөөрэй гээд өгөх үү???

Эмэгтэй хүүхэд гарвал харин одоо яадгийн байгаан.
Түрүүлсэн харваач нтрийн нэрийг өгдиймуу.

[ЦАГААН]

сүүлийн 2 жилээ... 96 онд бол цаадах чинь шартай юм чинь гуйлгүй үзээд давчих гээд чичирсэн байх, харин 97 онд гуйсан байх тээ... 95 онд бол Ба аварга Өсөхөөг даваад гараад ирвэл өгчье гэж өөрөө хэлсэн гэсэн... би харин номноос уншсан шүү...

[Цоомоо]

сүүлийн 2 жилээ... 96 онд бол цаадах чинь шартай юм чинь гуйлгүй үзээд давчих гээд чичирсэн байх, харин 97 онд гуйсан байх тээ... 95 онд бол Ба аварга Өсөхөөг даваад гараад ирвэл өгчье гэж өөрөө хэлсэн гэсэн... би харин номноос уншсан шүү...

Тэр Өсөхөөг гараад ирвэл өгье гэсэн гэж олон хүн хэлдэг.
Мягмар заан хүртэл ярилцлага өгсөн байсан.
Бас л өөдгүй байгаа биз дээ, Өсөхөөг нь давчуул өгье гэснээ Мөнх-Эрдэнэ давчихаар аваад шидчихдэг.
Тэгээд дараа нь дахиж 2 үлдэхэд ч хусаад хаячдаг.
Тэр 96 онд бол өгчихгүй дээ, харамсдаг шүү.

Гэснэээс аварга чинь Мягмар заантай нэлээн дотно байсан гэсэн, ид үедээ. Одоо ч тийм байх. Одоо бол гэхдээ ер нь улс төр нтр гээд нэлээн популяр хүн болоод, хүн бүртэй л саймширдаг болсон байх. Барилдаж байх үедээ бол амнаас нь үг гардаггүй шахуу л байсан, сурвалжлагч нтр юм асуухад.

Нэг жил Мягмар зааныд жаахан балгасымуу даа.
Тэгээд хадмындаа орж. Хадам нь Барамсай заан бил үү.
Хүргэн аварга орж ирэхэд хадам мэдээж идээний дээжээ барилгүй яахав.
Аварга харин уухгүй байсан чинь - Чи ямар зааныд нь уугаад ямар зааныд нь уудгүйн ер нь гээд айлгаж байсын гэсэн кк. Би энийг бол номноос ч бил үү сонингоос ч билүү уншсын байна.

[ЦАГААН]

ерөөсөө их ялгавар үзэлтэй муу хүн байна ш дээ тээ... дараа Ба аваргыг муулахаар нөгөө шуналтай энэ тэрээ дээрээ нэмээд ялгавар үзэлтэй гэж хэлж байгаарай ха ха ха

за тэр яахав хальт санал асуулга маягтай юм орууллаа... одоо тэгээд энэ сэдэв хавьд л зусдаг байхдаа... сайхан зусаж байцгаана уу гээл...

[Aagii_03]

Өгөх ч албагүй л дээ. Гэхдээ л өөр хүмүүст өгөөд л байдаг байж, насаар нь дарласан юм байж...Тэр 96 онд Мөнх-Эрдэнэ маань миний гэмтэлтэй талд нэг ч мэх хийгээгүй, жудагтай нтр гээд өөрөө ярьсан л байсан..Тэр нтрийг бодоод ганц өгвөл өгөх л байсан байх даа...

Харин тэх, өөр хүмүүст өгөөд байдаг байж...
Би Мөнх-Эрдэнэ арсландаа хайртай. Мундаг бөх, аваргын энтэй арслан. Баагий аваргатай нэг үед төрсөндөө л түрүүлж чадаагүй гэдэгт итгэдэг.

[Чуугий]

Энэ жил Жаргалсайхан цол аваад Лха-Очир,Гончигдамба 2н нэг нь начин болоод Баяржавхлан шөвгөрвөл миний хувьд наадам сайхан болох гээд байдаг.

[ЦАГААН]

Өгөх ч албагүй л дээ. Гэхдээ л өөр хүмүүст өгөөд л байдаг байж, насаар нь дарласан юм байж...Тэр 96 онд Мөнх-Эрдэнэ маань миний гэмтэлтэй талд нэг ч мэх хийгээгүй, жудагтай нтр гээд өөрөө ярьсан л байсан..Тэр нтрийг бодоод ганц өгвөл өгөх л байсан байх даа...

Харин тэх, өөр хүмүүст өгөөд байдаг байж...
Би Мөнх-Эрдэнэ арсландаа хайртай. Мундаг бөх, аваргын энтэй арслан. Баагий аваргатай нэг үед төрсөндөө л түрүүлж чадаагүй гэдэгт итгэдэг.

би бол нас чацуу байж ДАРХАН АВАРГА, цэргийн арслан 2оос уралдаанаа эхэлсэн нь нөлөөлсөн гэж боддог...

[ЦАГААН]

Энэ жил Жаргалсайхан цол аваад Лха-Очир,Гончигдамба 2н нэг нь начин болоод Баяржавхлан шөвгөрвөл миний хувьд наадам сайхан болох гээд байдаг.

хэ хэ хэ начингаас дээш харж байгаа гэсэн үг үү? 2 начинтай байхад хангалттай бусуу... Жагай ч нээрэн харцага болцон байхад бол гоё харагдана даа...

[Aagii_03]

Баагий аварга ч манай нутгийнхныг олон барайлгасан даа. Хурц арсланг маань насаар нь дээрэлхсэн. Дээхэн үед нөгөө муу муухай Ганбаа арсланг начин горьдоод очиход нь 2 ч билүү аваад хаячихсан. Сүүлд муу Эрдэнэчулуун арсланг хөгширсөн хойноо 4 даваад гарч ирэхэд нь аваад хаячихсан.
Тэр чам шиг начин зөндөө байна гэж хэлснээс болдог байх оо

[Чуугий]

Энэ жил Жаргалсайхан цол аваад Лха-Очир,Гончигдамба 2н нэг нь начин болоод Баяржавхлан шөвгөрвөл миний хувьд наадам сайхан болох гээд байдаг.

хэ хэ хэ начингаас дээш харж байгаа гэсэн үг үү? 2 начинтай байхад хангалттай бусуу... Жагай ч нээрэн харцага болцон байхад бол гоё харагдана даа...

Харин харцага дээр л хараад байна.

[ЦАГААН]

Баагий аварга ч манай нутгийнхныг олон барайлгасан даа. Хурц арсланг маань насаар нь дээрэлхсэн. Дээхэн үед нөгөө муу муухай Ганбаа арсланг начин горьдоод очиход нь 2 ч билүү аваад хаячихсан. Сүүлд муу Эрдэнэчулуун арсланг хөгширсөн хойноо 4 даваад гарч ирэхэд нь аваад хаячихсан.
Тэр чам шиг начин зөндөө байна гэж хэлснээс болдог байх оо

хэн нь тэгж хэлээд уурыг нь хүргэцэн юм бэ? аав нь ч билүү ээж нь ч билүү Архайнгайн Цэнхэр орчмын хүн юм бишүү... тэгээл нөгөө 70 жилээр чинь билүү очоол Хишигдоржид унаж өгч байсан даа...

[Aagii_03]

Аав нь Архангайн хүн, тэгээд дээх нь дөнгөж гарч ирж байх үед нь Архангайн нэрээс барилдах гэхэд нь тэр үеийн нам төрийн удирдлага нэг хүн тэгж хэлсэн гээд нэг цуу байдгийшд кк

Мөнх-Эрдэнэ арслан нээрээ түрүүлэх одгүй хүн шүү. Аймгийн 70 жилээр Хишгээдээ унаад, Баагий аварга Хишигээ заанд өгч байсын.

[mugi19]

Энэ жил Жаргалсайхан цол аваад Лха-Очир,Гончигдамба 2н нэг нь начин болоод Баяржавхлан шөвгөрвөл миний хувьд наадам сайхан болох гээд байдаг.

Жаргалсайхан нэг дээшээ явбал Соронзонболд шиг үзэж чадна шүү уг нь..,
Баяржавхлан гарьд болчихдог заяа байдгүй л байх даа.., бас харцага төрүүлээд зогсож байхын болов уу
Лха-Очир яах болдоо, жижиг хүн байж золгож барилдах дуртай.., сонин барилдаантай шүү бас..,
Гончигдамба харин барилдаан нь илт сайжраад байгаа шүү, золгооноос муу үздэг байсан, одоо гайгүй л болсон байна лээ.., начин болчих боломж ч байгаадаа.., Манайхан ч уг нь начин төрөхөөрөө ихэрлэдэг дээ..,

[ЦАГААН]

Гончигдамба бол үнэн сайн болсно байна лээ... ямар ч байсан наадмыг сонирхолтой болгоно, аль нэг даваанд томоохон барилдаан хийх байх...

[Цоомоо]

Баяржавхлан заан дээшээ явж яадгийн.
Бат-Орших шиг нэг залуу 4 дээр давхар хамаад хусаад хаячвал таарна.

[Чуугий]

Яахав 5 даваад 6 дээр Жаргалсайханд өгчих хэрэгтэй юм байгаа шдээ.
Түүнээс биш гарьд нтр бол одоо үлгэр болоо байлгүй.